Rookkanalen en rookgasafvoer voor houtkachels

Rookkanalen en rookgasafvoer voor houtkachels

Of u nu de voorkeur geeft aan traditioneel of modern, voor elke houtkachel gelden (wettelijke) eisen wat betreft de kwaliteit en constructie van het rookkanaal. Veiligheid, een goede werking en een optimaal rendement staan voorop. Daarom is het altijd aan te raden om een erkende vakman in te schakelen voor advies en installatie. Om u een indruk te geven van de verschillende opties, geven we u hier achtergrondinformatie over rookkanalen.

Allereerst is het goed om de wijze van rookgasafvoer bij houtkachels en –haarden toe te lichten.

Hoe werkt een rookkanaal – Onderdruk en trek in het rookkanaal

Lucht (en dus ook rook) verplaatst zich altijd van de plek waar de druk (iets) hoger is naar de ruimte waar de druk lager is. Dat noemen we het principe van onderdruk. In een afvoer naar buiten heerst een onderdruk, waardoor de rook die weg zal kiezen. Hoe beter dat werkt, hoe beter de kachel ‘trekt’.

De mate van ‘trek’ hangt af van een aantal factoren. Een van de belangrijkste is de lengte van het rookkanaal. Hoe langer het kanaal, hoe groter het drukverschil en daarmee de trek. Bochten en verloopstukken hebben een negatieve invloed op de werking van het rookkanaal. Het heeft dan ook de sterke voorkeur om een volledig recht kanaal te hebben dat naar boven loopt.

Voorbeeld rookkanaal - Poujoulat - Geïsoleerd kanaal Therminox ZI 26

Daarnaast wordt de trek veroorzaakt door het warm worden van het afvoerkanaal. Hoe warmer het kanaal van binnen is, des te meer trek er zal zijn. Dit is ook de reden dat een geisoleerd RVS rookgasafvoer vele malen beter stookt dan een brede gemetselde schoorsteen.

Iedere kachel heeft een minimale hoeveelheid geforceerde trek, uitgedrukt in Pascal, nodig om goed te kunnen branden. Mocht het rookkanaal deze waarde niet halen dan moeten er aanpassingen gedaan worden om deze alsnog te halen. Een rookkanaal met onvoldoende trek kan gevaarlijke situaties opleveren. Bijvoorbeeld terugslag, een situatie waarbij de rookgassen van de kachel de kamer instromen in de plaats via het rookkanaal naar buiten gaan.

Een mogelijkheid om de trek van een schoorsteen te bevorderen is een rookafzuiger. Een rookafzuiger verbeterd de werking van het kanaal, heeft een anti-terugslag en de verbranding van de kachel verbeterd. Er zijn verschillende systemen rookgasafzuigers op de markt. Waaronder de volgende typen: statische, mechanische draaiende turbines en elektrische rookafzuigers.

Veiligheid voorop

De afvoer van rookgas uit de kachel of haard gaat uiteraard gepaard met (soms zeer) hoge temperaturen. Denk ook aan de uitzonderingssituaties zoals bij een schoorsteenbrand waar de temperatuur kan oplopen tot 500 oC. Daarom is het belangrijk dat het rookkanaal tegen deze temperaturen bestand is. Bij traditionele stenen schoorstenen is dat niet altijd (meer) het geval en bestaat zelfs het risico van lekkage, met alle gevaren van dien. Daarom zal bij aanleg en renovatie van rookkanalen vrijwel altijd gekozen worden voor (enkel- of dubbelwandige) metalen afvoerleidingen met een afdoende diameter.

Let op: moderne (hoogrendements) houtkachels stellen extra voorwaarden aan het juiste afvoersysteem, zoals dubbelwandig en een grotere diameter, dan traditionele houtkachels met een lager rendement.

De verschillende rookgasafvoer systemen – Enkelwandige buis voor aansluiten van de kachel

Er zijn vele verschillende afvoersystemen voor houtkachels op de markt. Per kachel verschilt het welke diameter u nodig heeft. In de regel geldt dat: des te hoger het vermogen van de kachel, des te groter de diameter van de rookgasafvoer van de kachel is. Van ieder model hebben we onder de technische specificaties de diameter van de rookgasafvoer staan. Naast de verschillende diameters zijn er ook nog verschillende soorten rookgasafvoermaterialen. Ieder type heeft zijn eigen toepassing. Hieronder een opsomming van de belangrijkste typen:

Vaak wordt er een enkelwandige buis gebruikt als aansluitleiding van de houtkachel naar het (ingebouwde) afvoersysteem. Deze buis mag niet dicht langs brandbare materialen en plafonds lopen omdat deze erg warm kan worden. De temperatuur kan bij normaal gebruik oplopen tot 300 oC. Voor de enkelwandige buizen bestaat het assortiment uit: blauw gegloeide buis, 2mm stalen buis en RVS buis. Welk materiaal kunt u beste kiezen?

Blauw gegloeide buis

Blauw gegloeide buis

Deze buis wordt uit plaatstaal gemaakt, het metaal wordt met een oliefilm in de over gezet en sterk verwarmd. Door deze behandeling krijgt het zijn karakterstieke blauw zwarte kleur. In het verleden werd dit materiaal veel gebruikt voor het aansluiten van kachels. De nadelen zijn dat het gevoelig is voor roestvorming en niet bestaand is tegen zeer hoge temperaturen. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren bij een schoorsteenbrand. Verder is het niet in verschillende kleuren leverbaar. De voordelen zijn de lage prijs en dat de blauw gegloeide buis makelijk te verwerken is.

Voor de meeste situaties raden we het gebruik van dit afvoermateriaal sterk af. Het is verstandiger om te kiezen voor enkelwandig RVS buis.

Voordelen van blauw gegloeide buis

  • Lage prijs
  • Eenvoudig te verwerken

Nadelen van blauw gegloeide buis

  • Gevoelig voor roestvorming
  • Kan niet tegen hoge temperaturen
  • Alleen leverbaar in de typische blauw/zwarte kleur

2mm stalen buis in emaille

2mm stalen enkelwandige buis

Dit type buis wordt van 2mm dik staal gemaakt waardoor het een stuk degelijker is dan blauw gegloeide buis. Het voordeel is dat dit afvoermateriaal vaak in de kleur van de kachel geleverd kan worden, ook in de emaille kleuren. Of anders kan het eenvoudig in de gewenste kleur gespoten kan worden. Het materiaal is een stuk beter bestand tegen hoge temperaturen zoals bij een eventuele schoorsteenbrand. De nadelen zijn het lastigere verwerken en het beperkte aanbod aan verloopstukken.

Voordelen van 2mm stalen buis

  • In vele kleuren leverbaar, ook in emaille
  • Bestand tegen hoge temperaturen

Nadelen van 2mm stalen buis

  • Lastiger verwerken van buismateriaal
  • Beperkt aanbod in koppel- en verloopstukken

RVS enkelwandige schuifpijp

RVS enkelwandige buis

RVS is dan wel dunwandig maar is goed bestand tegen hoge temperaturen. Het verwerken van deze buis is ook eenvoudig, het kan met een schaar geknipt worden. Daarnaast kan het, indien gewenst, in de kleur van de kachel gespoten worden. Verder is er een ruim aanbod aan verloopstukken. Het enige nadeel is de hogere prijs.

Voordelen van RVS enkelwandige buis

  • Eenvoudig in de juiste kleur te spuiten
  • Veilig, bestand tegen hoge temperaturen en geen last van roestvorming
  • Groot aanbod aan koppel- en verloopstukken

Nadelen van RVS enkelwandige buis

  • Hogere prijs
  • Niet leverbaar in emaille kleuren

Voor het aansluiten van een houtkachel aan een rookkanaal adviseren wij in de regel om te kiezen voor een enkelwandige buis uit RVS. Dit biedt optimale veiligheid en een ruim aanbod aan aansluitmogelijkheden.

Het afvoersysteem van de woonkamer naar buiten

Stenen rookkanaal

Oude rookkanalen bestaan altijd uit opgemestelde stenen. Indertijd bestonden de systemen bestaande uit metalen buizen nog niet. Afhankelijk van de situatie kan het bestaande stenen rookkanaal nog gebruikt worden voor het stoken van een houtkachel. Een van de belangrijke voorwaarden is dat het stenen kanaal geheel vrij van scheuren moet zijn. Daarnaast spelen de diameter en de wijze waarop het gebouwd is mee of het bestaande kanaal geschikt is voor de gewenste houtkachel.

Het eventueel renoveren van een gemetseld rookkanaal kan worden gedaan door het plaatsen van een RVS flexibel rookkanaal in het gemetselde rookkanaal.

Dubbelwandig rookkanaal RVS

Als er een nieuw rookkanaal geinstalleerd moet worden kiest men bijna altijd voor een dubbelwandig rookkanaal uit RVS. Dit is bij uitstek het type rookkanaal voor een moderne houtkachel. Het onderhoud is eenvoudig, het kanaal is snel op temperatuur en is relatief eenvoudig te plaatsen. Het nadeel zijn de relatief hoge kosten. De kosten voor het dubbelwandige rookkanaal overstijgen al snel de kosten van de houtkachel.

Ondanks de goede eigenschappen van het RVS dubbelwandige kanaal is het van groot belang dat deze op correcte wijze geinstalleerd wordt. Bij normaal gebruik blijft de buitenkant van het kanaal relatief koud. Mocht er een schoorsteenbrand ontstaan dan kan de temperatuur hoog oplopen. Daarom is het belangrijk dat het kannaal volledig omkokerd wordt met een goedgekeurde brandvrije plaat. Bij houten vloeren moet deze omkokering door de vloer heen lopen. Alleen zo bent u er zeker van dat de omgeving niet aangestoken wordt door een oververhit rookkanaal.

Flexibele RVS buis

Van dit type buis is er een groot aanbod en het meest geschikte is afhankelijk van de situatie. Bijvoorbeeld enkel- of dubbelwandig. Deze buis wordt voor kanaalrenovatie gebruikt. Deze kanaalvoering is ontwikkeld voor de renovatie van bestaande rookkanalen. Hiermee wordt een oud gemetseld kanaal geschikt voor het velilig gebruik van een moderne hoogrendements houtkachel.

Normen

Voor aanleg en materiaalgebruik van rookkanalen gelden diverse eisen en normen, zowel nationaal als Europees. Die hebben betrekking op zaken als brandveiligheid en kwaliteit (NEN 6062 en NEN 6064). U zult het TNO-keurmerk en mogelijk het KOMO-keurmerk tegenkomen, die aangeven dat het systeem is getest volgens de Nederlandse eisen. Voor alle systemen geldt sinds 2005 in ieder geval dat ze voorzien moeten zijn van het Europese CE-keurmerk.

Enkele belangrijke tips

  • Bij het stoken op hout adviseren wij het rookkanaal tenminste 1 keer per jaar schoon te maken. Hierbij is het belangrijk dat de schoorsteenreiniging op mechanische wijze wordt uitgevoerd.
  • Een enkelwandig rookkanaal mag nooit in contact komen met andere materialen zoals plafond. Hiervoor moet een geisoleerd rookkanaal gebruikt worden
  • De afstand van een enkelwandig rookkanaal tot de muur moet in de regel tenminste 3 keer de diameter van het rookkanaal bedragen

Advies nodig of andere vragen?

Heeft u vragen over de installatie van een rookgasafvoer of een rookkanaal voor houtkachels? Neem contact op, de experts van Uwkachel.nl kunnen u met al uw vragen helpen.

Reacties zijn uitgeschakkeld